இராமநாதபுரம் சமஸ்தானத் தேவஸ்தானத்திற்குரிய திருக்கோயில்; சேதுபதி மகாராஜா குடும்பத்தினரே பரம்பரை அறங்காவலராவர். சேது வளநாட்டின் தலைநகரான ராமநாதபுரத்திற்கு தென்மேற்கில் 15 கி.மீ., தூரத்தில் திருஉத்தரகோசமங்கை தலம் உள்ளது. மூர்த்தி, தலம், தீர்த்தம் என்ற சிறப்புகளை கொண்ட அருள் தரும் மங்களநாயகி அம்பாளுடன் அருள் பாலிக்கும் மங்களநாதசுவாமி கோவில் மிகவும் பழமையானதாகவும், தொன்மை யானதாகவும் அமைந்துள்ளது.  வேத ஆகமத்தை உமாதேவிக்கு உபதேசம் செய்த புண்ணியதலம் என்பதால் "திரு' எனும் தெய்வ அடைமொழியுடன் இத்தலம் திருஉத்தரகோசமங்கை என பெயர் பெற்றது. சிவபெருமானின் 64 திருவிளையாடல்களில் ஒன்றாகிய "வலைவீசிய லீலை' நடந்த இடமான பரதவர்கள் நிறைந்த கடற்பகுதி திருஉத்தரகோசமங்கைக்கு அருகில் உள்ளது. சிவபெருமான், அம்பிகையை பரதவர் (மீனவர்) மகளாக பிறக்கச் செய்து, பின் அவளுக்கு விமோசனம் கொடுத்து, திருமணம் செய்து, இத்தலத்திலேயே தங்கி வேதப்பொருளை உபதேசம் செய்தார். இத்தலத்தில் இருந்த சிவனடியார்கள், சிவயோகிகள் 60 ஆயிரம் பேருக்கும் ஞானோபதேசம் செய்து, அம்பிகையோடு மதுரை சேர்ந்ததாக புராணம் கூறுகிறது.  மாணிக்கவாசகரால் பாடல் பெற்ற இத்தலம், அவரது திருவாசகத்தில் 38 இடங்களில் சிறப்புற புகழப்பட்டுள்ளது. அவர் தன் முற்பிறவில் இங்கு அவதரித்து , சிவபெருமான் கட்டளைப்படி வேதாகமப் பொருளை இந்த உலகிற்கு தந்து , அடுத்த பிறவியில் மதுரை அருகிலுள்ள திருவாதவூரில் அவதரித்து, இங்கு வந்து "மன்னும் உத்தரகோசமங்கைக்கரசே' என திருவாசகத்தால் பாடியிருப்பது இந்த கோவிலின் மற்றுமொரு சிறப்பாகும்.  சிவாலயங்களில் பள்ளியறை பூஜை நடக்கும் போது பாடப்படும் ""திருப்பொன்னூஞ்சல்'' பாடல், மாணிக்கவாசகரால் இக்கோயிலில் பாடப் பட்டதாகும்.  அருணகிரியாரும் இத்தலத்தை பற்றி பாடல்களை பாடியுள்ளார்.  பாண்டித்தலங்கள் பதினான்கும் தோன்றும் முன்பே, ஓர் இலந்தை மரத் தின் அடியில் சுயம்புவாய் தோன்றியவரே, மங்களநாதர் ஆவார். "மண் முந்தியோ, மங்கை முந்தியோ'' என்று தொன்று தொட்டு வழக்கத்திலிருந்து, மண்ணிலும் முந்தியது "மங்கை' என்னும் திருஉத்தரகோசமங்கை தலம் என்பதை அறியலாம். இத்தலத்திற்கு ""தென் கைலாயம்'' என்ற சிறப்புப் பெயரும் உண்டு. தொன்மையான இக் கோயிலில் 3000 ஆண்டுகளுக்கு முந்தைய இலந்தை மரம் (தல விருட்சம்) உள்ளது. ஆலயத்தின் வடக்கில் ஆறு அடி உயர மரகத நடராஜருக்கு தனிக்கோயில் ஒன்று உள்ளது. நடராஜப்பெருமாள் சிதம்பரத்தில் அம்பலத்தில் ஆடியதாகவும், மதுரையில் கால் மாறி ஆடியதாகவும், திருஉத்தரகோசமங்கையில் அறையில் ஆடியதாகவும் வரலாறு. ஆண்டு முழுவதும் சந்தனக் காப்பில் இருக்கும் மரகத நடராஜரை, மார்கழி மாத திருவாதிரை தினத்திற்கு முந்தைய நாள் நடக்கும் அபிஷேகத்தின் போது, பச்சை வடிவாய் மரகத மேனியனாய் தரிசிக்கும் வாய்ப்பு பக்தர்களுக்கு காணக் கிடைக்காத காட்சியாகும். இந்த கோயிலின் உள்ள நடராஜர் சிலை, நவரத்தினங்களில் ஒன்றான மரகதத்தால் ஆனதால், இத்தலம் "ரத்தினசபை' என்றும், சிதம்பரத்தில் ஆடும் முன் இங்கு ஆடி காட்சி கொடுத்ததால் "ஆதிசிதம்பரம்' எனவும் அழைக்கப்படுகிறது. சிவலிங்கத்திற்கு தினமும் அன்னாபிஷேகம் நடைபெறுகிறது. சிவன் கோயில்களில் ஐப்பசி மாத பவுர்ணமியன்று, சிவலிங்கத்திற்கு அன்னாபிஷேகம் செய்வர்.  ஆனால், இக்கோயிலில் உள்ள ஸ்படிக மற்றும் மரகத லிங்கத்திற்கு தினம் தினம் அன்னாபிஷேகம் செய்யப்படுகிறது.  இவ்விரு லிங்கங்களும் ஒரு பெட்டியில் வைக்கப்பட்டுள்ளது. தினமும் உச்சிகால பூஜையின் போது, இந்த லிங்கங்களை நடராஜர் சன்னதி முன்மண்டபத்திலுள்ள ஒரு பீடத்தில் வைத்து அன்னாபிஷேகம் செய்கின்றனர். அதன்பின் இந்த லிங்கங்களை நடராஜர் சன்னதி படியில் வைக்கின்றனர்.  நடராஜருக்கு தினசரி அபிஷேகம் இல்லாததால், அவரது பிரதிநிதியாக இந்த லிங்கங்களுக்கு அபிஷேகம் செய்யப்பட்டு, அதன் மூலம் நடராஜருக்கே அபிஷேகம் நடத்தப்படுவதாக ஐதீகம். ஆருத்ரா தரிசனத்தன்று நடராஜருக்கு அபிஷேகம் நடப்பதால் அன்று ஒருநாள் மட்டும் அன்னாபிஷேகம் நடப்பதில்லை.